นายสุดจินดา

นายสุดจินดา หรือ กรมพระราชวังบวรแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ (สมัย ร.1) ได้เป็นแขนขวาของเจ้าตาก ในการกู้อิสรภาพของไทย ครั้นเมื่อกู้อิสรภาพได้แล้ว ก็กลับเป็นแขนซ้าย โดยมีพี่ชายคือ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก เข้าเป็นแขนขวาแทน นายสุดจินดาเกิดเมื่อพุทธศักราช 2286 อายุอ่อนกว่าเจ้าตาก 9 ปี รับราชการในกรุงศรีอยุธยา ได้บรรดาศักดิ์เป็นนายสุดจินดา เมื่อได้มาอยู่กับเจ้าตากแล้วก็ได้เลื่อนยศเป็นพระมหามนตรี พระยาอนุชิตราชา พระยายมราช และเจ้าพระยาสุรสีห์พิษณุวาธิราช โดยลำดับ การรับราชการในเบื้องต้น นายสุดจินดาขึ้นหน้าพี่ชาย (คือสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ) โดยได้เป็นแม่ทัพก่อน ได้เป็นเจ้าพระยาก่อน และได้เป็นผู้สำเร็จราชการพิษณุโลก ซึ่งเป็นตำแหน่งสำคัญเท่ากับมหาอุปราช เป็นผู้มีความเพียรแรงกล้า และเป็นตัวอย่างของความเข้มแข็ง เจ้าตากเองก็ทรงรักดังราชบุตร เรียกพระองค์ว่า “พ่อ” เสมอในเวลาที่รับสั่งกับท่านผู้นี้ เมื่อครั้งเป็นเจ้าพระยาสุรสีห์ เคยทำผิดพลาดถึงถูกเฆี่ยนหลัง เจ้าตากทรงเฆี่ยนด้วยพระองค์เองประหนึ่งพ่อเฆี่ยนลูก ไม่ได้ให้คนอื่นเฆี่ยน นายสุดจินดาได้เข้ามารับราชการกับเจ้าตาก เกิดจากหลวงยกกระบัตร เมืองราชบุรีผู้พี่แนะนำ หลวงยกกระบัตรทราบว่าเวลานี้มารดาของเจ้าตากกับเจ้าตากยังพลัดพรากกันอยู่ เจ้าตากกำลังติดธุระอยู่ทางจันทบุรี แต่มารดาเจ้าตากอยู่ที่เพชรบุรี การอยู่ไกลกันในเวลานั้น ย่อมเป็นการยากที่จะทราบว่าจะเป็นตายร้ายดีประการใด ถ้านายสุดจินดาน้องชายพามารดาของเจ้าตากไปส่งให้เจ้าตากได้ ก็จะเป็นกำลังใจแก่เจ้าตากเป็นอันมาก อนึ่ง ทั้งหลวงยกกระบัตรและนายสุดจินดาก็รู้จักมักคุ้นกับเจ้าตากมาแต่ก่อน หลวงยกกระบัตรกับเจ้าตากนั้น ปรากฏถึงกับว่าคุ้นเคยชอบพอกันมาตั้งแต่เวลาบวชอยู่ในวัดมาด้วยกัน นายสุดจินดาได้ปฏิบัติตามคำขอของพี่ชาย คือไปรับมารดาของเจ้าตากพาไปหาเจ้าตากที่จันทบุรี เจ้าตากจึงรับนายสุดจินดาไว้ทำงานด้วยและตั้งให้เป็นพระมหามนตรี และต่อมา เมื่อเจ้าตากได้ขับไล่พม่าไปพ้นแดนไทยและตั้งกรุงธนบุรีเป็นราชธานีแล้ว พระมหามนตรีก็รับหลวงยกกระบัตรพี่ชายมาอยู่กับเจ้าตาก เจ้าตากก็ยินดีรับไว้และตั้งให้เป็นพระราชวรินทร์ ข้อมูลจากหนังสือแผ่นดินพระเจ้าตาก โดย นพ.วิบูล วิจิตรวาทการภาพจากผู้จัดการ