สมเด็จพระเชษฐาธิราช

สมเด็จพระเชษฐาธิราช (พ.ศ.2171)

     สมเด็จพระเชษฐาธิราชเสด็จขึ้นครองราชย์ ภายหลังการสวรรคตของพระเจ้าทรงธรรมพระราชบิดา โดยมีพระยาศรีวรวงศ์คอยให้การช่วยเหลือ เนื่องจากพระเจ้าทรงธรรมได้ฝากฝังไว้ก่อนเสด็จสวรรคต

     พระยาศรีวรวงศ์สั่งให้จับเจ้าพระยามหาเสนาบดี และ ข้าราชการที่ไม่เห็นชอบด้วยแต่ก่อน เอาตัวไปประหารชีวิตเสียที่ท่าช้าง แล้วให้ริบเอาทรัพย์สมบัติมาแจกจ่ายแก่ผู้มีความชอบในพวกที่มาเข้าด้วย (เนื่องจากเจ้าพระยามหาเสนาบดี และข้าราชการฝ่ายหนึ่ง มีความเห็นว่าพระเชษฐายังเยาว์ เห็นควร ให้พระศรีศิลป์ พระอนุชาของพระเจ้าทรงธรรม ขึ้นครองราชย์จะเหมาะสมกว่า)

     หลังจากกำจัดเสี้ยนหนามหมดสิ้นแล้ว สมเด็จพระเชษฐาธิราช ทรงตั้งพระยาศรีวรวงศ์เป็นเจ้าพระยามหาเสนา ที่สมุหพระกลาโหม แทนที่เจ้าพระยามหาเสนาที่ถูกประหารชีวิตนั้น

     ต่อมา เจ้าพระยากลาโหม สั่งให้พระยาเสนาภิมุขไปลวง พระศรีศิลป์ พระเจ้าอาให้คุมกำลังเข้ามาปล้นพระราชวัง พระศรีศิลป์จึงถูกจับกุมขณะนำกำลังเข้ามาปล้นพระราชวัง และสั่งให้เอาตัวไปประหารชีวิต สมเด็จพระเชษฐาทรงขอชีวิตไว้ เจ้าพระยากลาโหมจึงสั่งให้เอาตัวไปใส่ตรุไว้ที่เมืองเพชรบุรี

     หลวงมงคลซึ่งเป็นญาติกับ พระศรีศิลป์ และพวกจำนวนหนึ่ง ลักลอบเข้ามาพาพระศรีศิลป์หนีไปได้ แล้วไปซ่องสุมผู้คนจำนวนมากเพื่อก่อการกบฏ

     สมเด็จพระเชษฐาธิราช ให้ยกกองทัพไปจับพระศรีศิลป์ เมื่อได้มาแล้วให้นำตัวไปสำเร็จโทษเสีย หลังจากเหตุการณ์นี้มาปีเศษ เจ้าพระยากลาโหมมีงานปลงศพมารดา เป็นงานใหญ่โตทำการหลายวัน พวกข้าราชการในราชสำนักต่างพากันไปช่วยงาน บางท่านถึงกับค้างคืนที่บ้านงาน ทำให้งานราชการบกพร่อง สมเด็จพระเชษฐาทรงพระพิโรธตรัสบริภาษคาดโทษ ว่าจะลงพระราชอาญา บรรดาข้าราชการที่ละหน้าที่

     ข้าราชการเหล่านั้นจึงไปปรับทุกข์กับเจ้าพระยากลาโหม และไม่ยอมมาเข้าเฝ้าพระเชษฐา สมเด็จพระเชษฐาตรัสปรึกษากับพวกข้าหลวงเดิมต่างพากันทูลว่า เจ้าพระยากลาโหมเห็นจะคิดเป็นกบฏ สมเด็จพระเชษฐาจึงมีรับสั่ง ให้ชาวป้อมล้อมวังขึ้นรักษาหน้าที่ และเตรียมทหารรักษาพระองค์ไว้ แล้วให้เชิญตัวเจ้าพระยากลาโหมให้เข้ามาเฝ้า

     เจ้าพระยากลาโหมก็ประกาศแก่คนทั้งปวงว่า เราได้ทำราชการมาด้วยความสุจริต เดี๋ยวนี้พระเจ้าแผ่นดินพาลเอาผิดว่าคิดกบฏ เมื่อภัยมาถึงตัวจำเป็นต้องเป็นกบฏตามรับสั่ง ข้าราชการทั้งปวงก็พากันยอมเข้าด้วย จึงคุมกำลังมาปล้นพระราชวัง จับสมเด็จพระเชษฐาธิราชได้ให้เอาตัวไปปลงพระชนม์เสีย เมื่อ พ.ศ.2173 สมเด็จพระเชษฐาครองราชย์สมบัติอยู่ได้ 1 ปี กับ 7 เดือน